از IFRS چه می‌دانید؟

مقدمه

‌ريسك اطلاعات يكي از عناصر بااهميت در ارزيابی‌های اقتصادی، ‌ريسك اطلاعات است كه با كيفيت اطلاعات و گزارش‌های مالی مرتبط است. صورت‌ها و اسناد مالی به عنوان یکی از باارزش‌ترین منابع اطلاعاتی و تحلیل مالی برای انعکاس نتایج عملکرد و وضعیت مالی و جریان‌های نقدی در مراکز و شرکت‌های تجاری شناخته شده است و به همین دلیل اصول تهیه صورت‌های مالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد. همچنان که بازارهای کنونی اقتصادی به سمت پیچیدگی و جهانی شدن در حرکت هستند، اختلافات بین دو مجموعه استانداردهای ملی و بین‌المللی از نظر خبرگان این زمینه و کلیه افراد کنجکاو و فعال در این بخش که روزانه با کوهی از اطلاعات و تحلیل‌های مالی برخورد دارند و نیازمند ساماندهی هوشمند و استانداردی دراین زمینه می‌باشند، به امری پیچیده و زمانبر تبدیل شده است.

رشد تجارت بین‌المللی و جریان‌های سرمایه و نقدینگی اقتصادی طی دو دهه گذشته، منجر به گرایش به هماهنگ‌سازی استانداردهای حسابداری در میان كشورها شده است. از این‌رو نیازمند استانداردهای سیستم حسابداریِ مطمئن، جامع و مبتنی بر استاندارهای جهانی در برخورد با حقایق اقتصادی هستیم.

بطوریکه این اطلاع کاملا معنا و مفهوم باشند برای کلیه افرادیکه به آن‌ها مراجعه و استناد می‌کنند. همسان‌سازی و موازی سازی استانداردهای بین‌المللی در اقتصاد جهان امروز ضروری است. حداقل از جنبه نظری این توافق وجود دارد که داشتن مجموعه واحدی از استانداردهای با کیفیت بالا، منافع سرمایه‌گذاران را تأمین می‌کند و هزینه‌های دسترسی به بازارهای سرمایه در سراسر جهان را کاهش می‌دهد. در یک بازار سرمایه یکپارچه، منطق وجود مجموعه‌ واحدی از استانداردها آشکار است زیرا که این مجموعه واحد، مقایسه‌پذیری و درک گزارشگری مالی را بهبود می‌بخشد. حسابداری زبانی مشترک است و جهانی‌سازی فعالیت‌های مالی به‌طور فزاینده‌ای نیازمند استفاده از این زبان مشترک است. استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی یا IFRS به بیان ساده یک زبان و قواعد مشترک برای جهانی کردن فعالیت‌های مالی و اقتصادی کشورها است، که توسط هیات استانداردهای حسابداری بین‌المللی IASB‌ تدوین شده‌است و هدف این استانداردها در حقیقت تهیه صورت‌های مالی اقتصادی شرکت‌های سهامی و بورسی در قالب یک ساختار و استاندارد جهانی است.بحث IFRS به خودیه خود نیز در راهبردی سازی و یکپارچه سازی جهت فهم بهتر اصول مالی و بنیان شرکت‌ها در سرتاسر جهان و قوانین‌ مالی آن‌ها امری بسیار مهم است.

 

 

 

IASB چیست؟

هیات استانداردهای حسابداری بین المللی IASB، یک نهاد مستقل در شهر لندن است که  تا کنون 15 کشور در آن عضویت دارند و کار خود را از سال ۲۰۰۱ آغاز کرده است. پایه‌گذاری این هیات توسط شرکت‌های بزرگ حسابداری، موسسات مالی خصوصی و تعدادی دیگر از سازمان‌های حرفه‌ای در حوزه حسابداری انجام شده است. تا‌کنون بیش از ۱۲۰ کشور IFRS را برای گزارش دهی مالی شرکت‌های خود الزامی دانسته‌اند. با پذیرش IFRS، یک شرکت می‌تواند صورت‌های مالی خود را با اصول مشابه به شرکت‌های رقیب خارجی ارائه کند. در نتیجه قابلیت مقایسه بین اطلاعات این شرکت‌ها وجود داشته و علاوه بر آن شرکت‌های مادری که شرکت‌های تابعه آنها در سایر کشورهایی وجود دارند که IFRS را پذیرفته‌اند قادر خواهند بود تا یک زبان مشترک حسابداری داشته باشند. همچنین بکارگیری IFRS می‌تواند برای شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی خود را دارند، سودمند باشد. از ویزگی‌های پذیرش IFRSاینست که یک شرکت می‌تواند صورت‌های مالی خود را با اصول مشابه به شرکت‌های رقیب خارجی ارائه کند. همچنین بکارگیری IFRS می‌تواند برای شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و جذب سرمایه‌ها و نیروهای خارجی جدید را دارند، سودمند باشد. با وجود اعتقاد بر ضرورت پذیرش جهانی‌IFRS ، عده‌ای بر این باورند که پذیرش کامل IFRS موجب کاهش کیفیت گزارش‌دهی‌‌های مالی و فنی  شرکت‌ها و سازمان‌ها خواهد شد و این مساله وجود دارد که تحمل هزینه‌های بالای تغییر استاندارد داخلی به مقوله‌ی  IFRS امتیاز خاصی را ایجاد نخواهد کرد.

 

 ویژگی‌های استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی

افزایش وضوح و بازده : استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، باعث افزایش قابلیت مقایسه و کیفیت صورت‌های مالی می‌شوند و به سرمایه‌گذاران و سایر مشارکت‌کنندگان بازار در اتخاذ تصمیمات آگاهانه اقتصادی کمک می‌کنند.

پاسخگویی بهینه: استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، با کم کردن نقاط کور اطلاعاتی بین دارندگان اطلاعات و سرمایه‌گذاران، موجب تقویت پاسخگویی می‌شوند. این استانداردها به عنوان منبع اطلاعات مقایسه‌ای بین‌المللی و جهانی، برای قانونگذاران نیز ضرورت‌های بسیار مهمی دارند.

مشارکت در اثرگذاری اقتصاد کشورها: استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی، با کمک به سرمایه‌گذاران درشناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای سرمایه‌‌گذاری در کلیه کشورها، موجب تخصیص بهینه منابع و اثربخشی در این بخش می‌شوند.

شرکت‌ها و کلیه مراکز و سازمان‌های بین‌المللی با استفاده از یک زبان مرجع در حسابداری می‌توانند هزینه‌های اصلی و تهیه گزارش‌های بین‌المللی را کاهش دهند.

برای درک بهتر   IFRSکافیست فرض کنین که شما مدیر به شرکت هلدینگ چند ملیتی هستین که می‌خواهید بررسی کنید که امور مالی و خروجی‌های مالی شرکت شما در هر کشوری که در آن هستین به چه میزان اثربخش بوده و دستاورد مالی برای شما داشته است در این زمان چون دولت هر کشور قوانین اقتصادی خاص آن کشور را وضع می‌کند شما وارد بحران عدم وجود استاندارد مناسب در این زمینه می‌شوید.بعنوان مثال می‌توانید فرض کنید که درک کشوری یک سازمان تجاری گزارش‌های مالی خود را بر اساس منابع و دپوی خود گزارش می‌کند و در کشوری دیگر بر اساس منابع مالی و بودجه شرکت گزارش خود را ارائه می‌کنند. در این شرایط چگونه متوجه فروش و اثر بخشی بهتر در آن کشور خاص می‌شوید و یا در چه حالتی می‌توانید گزارش‌های مالی را از بعد مشتری، نحوه و مدل بازاریابی و اثربخشی آن در ابعاد مختلف باهم مقایسه بکنین! یا حتی در ابعاد جزئی تر اگر در بورس باشید و بخواهید قبل از سرمایه گذاری در شرکت مورد نظر خود اسناد و صورت‌های مالی آن شرکت را بررسی کنید، به چه صورت می توان این کار را کرد!با اندکی تأمل متوجه می‌شود که بدون داشتن سیستم استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی انجام بررسی و تحلیل این موارد غیر ممکن می‌گردد.چرا که هر کشوری قوانین و اصول مربوط به خود را دارد.

بطور خلاصه تاکنون متوجه شدید که IFRS در حقیقت قصد ارائه مجموعه قوانین و استانداردهای جهت جهانی کردن حسابداری و گزارش‌های مالی می‌پردازد تا هر شرکت و سازمان براحتی صورت‌ها و گزارش‌های مالی دیگر شرکت‌ها را متوجه بشود.همچنین کلیه شرکت‌هایی که می‌خواهند به بورس جهانی وارد شده یا دسترسی داشته باشند موظف اند که کلیه اسناد و گزارش‌های مالی خود را به استاندارهای بین المللی گزارش‌های مالی یا IFRS  ارائه بدهند.

 در ایران بخش قابل توجهی از استانداردهای حسابداری مالی با IFRS مطابقت دارد ولی در مواردی اختلافاتی وجود دارد که عبارتند از:

در سیستم IFRS بخاطر هماهنگ سازی و یکپارچه سازی شرایط مالی در شرکت‌های سراسر دنیا بر اساس اصول و قواعد کلی جلو رفته‌اند ولی در ایران استاندارهای حسابداری تاکید بر جزییات دارد.

در IFRS خروجی‌ها و منابع تحقیق هزینه می‌شوند و خروجی‌های توسعه‌ای و دیگر درآمدها را بعنوان منابع سرمایه‌ای در نظر می‌گیرند که در ایران اینچنین نیست.

 در ایران در قسمت استانداردهای حسابداری سه روش خط مستقیم ، نزولی و روش مجموع آحاد در نظر گرفته شده است که طبق قوانین مالیات‌های مستقیم ماده ۱۵۱، دارایی‌ها طبقه‌بندی شده و برای هر طبقه روش خاصی از استهلاک را در نظر دارد، در حالی که در IFRS ، محاسبه استهلاک بر اساس تخمین و محاسبات واقعی لحاظ می‌شود.

 

 

اجرای IFRS در ایران

 در ایران با توجه به حرکت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس اوراق بهادار در نظر دارد تا استفاده از این استاندارد را از سال ۹۵ در شرکت‌های بورسی اجرایی کند. به این ترتیب  تمام شرکت‌ها و نهادهای ثبت شده در بورس و شرکت‌های فرعی و وابسته آنها مجاز به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی  IFRS  هستند و لزومی به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی بر اساس استانداردهای ایران ندارند.

با توجه به موارد ذکر شده نیاز به تبدیل اطلاعات مالی از استانداردهای جاری به IFRS ضروری بوده و برای رسیدن به این هدف داشتن دو فاکتور در شرکت‌های بزرگ لازم است.

نخست اینکه کارشناسان و متخصصان مالی باید مهارت‌های لازم در خصوص تغییرات بین این دو استاندارد را داشته باشند و دوم داشتن نیرو و ابزاری توانمند جهت ترجمه اطلاعات مالی به IFRS است.

 

نحوه حرکت به سمت  IFRS

تمام شرکت‌ها و سازمان‌هایی که قصد بکارگیری گزارش‌های مالی بین‌المللی یا  IFRS را دارند باید صورت‌های مالی آغازین مبتنی بر IFRS در تاریخ جابجایی به این استاندارد را ارائه دهند. که این گزارشات مالی، باید شرایط زیر را دارا باشند :

۱. شناسایی کلیه دارایی‌ها و بدهی‌ها  بر مبنای اصولی باشد کهIFRS  معین کرده است .

۲. مواردی که قوانین IFRS اجازه نداده به عنوان دارایی یا بدهی شناسایی شوند، حذف شده و لحاظ نگردد.

۳. تغییر طبقه‌بندی اقلامی که تحت استاندارد حسابداری داخلی به عنوان دارایی و بدهی شناسایی شده‌اند ولی در انواع متفاوت با IFRS این طبقه‌بندی انجام شده است .

4. همچنین قانون‌گذارهای IFRS تعیین می‌کنند تا چگونگی گذر به IFRS را در گزارش‌های مالی بنویسند.

با در نظر گرفتن موارد بالا و کلیه اقداماتی که سازمان‌ها ملزم به رعایت اصول آن‌ها برای انطباق اسناد و گزارشات مالی خود بر مبنای IFRS هستند، این موارد در مرحله بعد توسط کارشناسان خبره مورد ارزیابی و بررسی مجدد قرار گرفته تا شباهات احتمالی هم بررسی شوند و در نهایت بر اساس کارشناسی حرفه‌ای این اسناد و گزارشات ثبت گردند.

 

ویژگی‌های نرم افزار مالی منطبق با IFRS

۱.  قابلیت ارائه صورت‌های مالی به دو استاندارد داخلی و IFRS

 2. دسترسی و کاربری قابل فهم برای استفاده‌ی حسابداران

۲. قابلیت انتقال اسناد مالی مشابه بین دو استاندارد برای سهولت و سرعت دسترسی به گزارشات مالی

۳. قابلیت ارائه گزارش‌های مقایسه‌ای بر اساس دو استاندارد لوکال کشور و استاندارد IFRS

4. پشتیبان گیری و تهیه خروجی قابل فهم بر اساس دو استاندارد

 

 IFRS   در همکاران سیستم

اخیرا در راهکار مالی همکاران سیستم بستری ایجاد شده تا بتوان استاندارد IFRS را در نظر گرفت، و همچنین دستیابی به گزارش‌ کردن به IFRS امکان‌پذیر شده است. کارمندان حسابداری می‌تواند بعد از تایید مدارک‌های مالی شرکت، بدون نیاز به تغییری در اسناد مالی اسناد حسابداری را به محیط دیگری منتقل کرده و تغییرات لازم را اعمال کنند یا اسناد جدیدی را ایجاد کنند. برای ویرایش حساب‌های مالی و مدارک مربوطه بدون تغییر ساختار اصلی آن‌ها می‌توانند ساختار جدیدی منطبق با سیستم IFRS پیاده سازی و ایجاد کنند.این سامانه دارای ابزارهای نظارت و اصلاحگر هوشمند بوده که باعث جلوگیری از خطا در عملیات ورود و خروج اطلاعات می‌گردد. همچنین از این قابلیت می‌توان در تشخیص اسناد مبادله‌ای بدون تغییر در IFRS ، گزار‌ش‌های مقایسه‌ای اسناد و حساب‌ها و جمع آوری و بکارگیری کلیه اطلاعات در موارد مورد نیاز استفاده کرد.

 

 

ریسک های سیستم‌های مالی بانکی ایران