ارتباط عرضه و تقاضای ارز با اقتصاد

ارتباط ارز و اقتصاد

بحث عرضه و تقاضای ارزی و کلا بحث ارز یکی از مهمترین مواردی است که هر فرد یا خانوار ایرانی با آن درگیر است. بسیاری از وسایلی که خانوارها مستقیم و غیر مستقیم از آنها استفاده می‌کنند، به ارز ربط دارد. عمده وسایلی که حتی وارداتی نیستند و تولید داخل هستند نیز قطعاتی دارند که این قطعات و یا مواد اولیه مستقیما از خارج از کشور وارد می‌شوند که در نهایت از قیمت ارز  تاثیر می‌گیرند. حتی در صنایع و مشاغلی که ارزی نیستند مثل مشاغل خدمات محور، اداری و خرده فروش‌ها نیز به نحوی تحت تاثیر تورم و تاثیرات نرخ ارز هستند. در کم تاثیرترین حالت چون بحث تورم در ایران را همه ساله بخاطر تغییر سیاست های ارزی و بین المللی (مانند برجام) در کشور داریم، این خود باعث می‌شود که حقوق و دستمزد کارمندان نیز تغییر کند.

 پس می‌توان نتیجه گرفت که تقریبا کلیه بخش‌های اقتصاد بجز قسمت‌هایی که یارانه محور هستند تحت تاثیر نرخ ارز قرار می‌گیرند. بسیاری از شرکت‌های خصوصی مواد اولیه خود را از طریق ثبت سفارش حواله های ارزی وارد می‌کنند. البته همین حواله های ارزی بسته به اینکه بر اساس کدام نرخ دلار نیمایی برای آنها ثبت شود به شدت در حجم سود و ارزش افزوده ایی که می‌تواند برای این شرکت‌ها ایجاد بکند، تاثیر می‌گذارد. تغییرات نرخ ارز نه فقط در بازار کالا بلکه در بازار بورس، بازار طلا، بازار خودرو و بازار زمین و مسکن نیز اثر گذار است.

نرخ ارز بر چه صنایعی بیشتر اثر می‌گذارد؟

اگر نرخ ارز تغییر کند آن بخش‌هایی از اقتصاد و صنایع که مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود را از خارج از کشور تامین می‌کنند و همچنین شرکت‌هایی که محصولات خودشان را بیشتر صادر می‌کنند(صنایع پتروشیمی) نسبت به دیگر صنایع و شرکت‌ها تاثیر بیشتری از نرخ ارز می‌گیرند.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا تمام اتفاقات و جهش های ارزی که در چند سال اخیر در کشور رخ داد علتش تنها بازار ارز بوده؟ همیشه در اقتصاد ایران که هر چند سال یک تحول کلی در قیمت ارز به وجود می اید، ولی مسئله تنها ارز نیست بلکه تمام مشکلات ما در اقتصاد ایران ریشه در قیمت نفت دارد.

شوک نفتی

در مواقعی که یک شوک و اخبار منفی در بازار نفت ایران رخ می‌دهد. مانند اینکه قیمت‌های جهانی نفت مثل نفت برنت و نفت اوپک یکدفعه ریزش کنند. بعنوان مثال نفت از قیمت هر بشکه 100 دلار به قیمت هر بشکه 30 دلار سقوط کند و مورد دوم بحث تقاضای حجمی و مقدار در عرضه و تقاضای جهانی برای نفت و مشتقات حاصل از آن می‌باشد. در این شرایط بازار ارز که هوشمند است وارد نوسانات قیمتی می‌شود. یعنی با ایجاد شوک نفتی ابتدا بازار ارز شروع به رشد و جهش قیمتی می‌کند. بعد از بازار ارز و در مدت زمان خیلی کوتاه بازار طلا شروع به رشد می‌کند. و نکته جالب اینکه کمتر از مدت زمان چند هفته بازار خودرو خصوصا خودروهای خارجی شروع به التهاب و رشدهای قیمتی بالا می‌کند. بعد از رشد و صعود قیمت‌ ها در بازار خودرو حدود دو الی چهار ماه بعد بازار زمین و مسکن شروع به رشد می‌کند و بعد از شش ماه نیز بازار بورس دچار تحولات قیمتی در سهام می‌شود. البته این نکته را نیز باید بدانید که با هوشمند شدن و علمی شدن شرکت‌ها و میزان وابستگی آنها شرکت های بورسی ایی که صادرات و واردات محور هستند نیز در بازه زمانی یک الی دو ماه اثر بالا رفتن قیمت ارز در صورت های مالی آنها منعکس شده یعنی با ثابت ماندن ظرفیت تولید آنها، قیمت فروش کالا و محصولات آنها بالاتر رفته چرا که میزان قیمت مواد اولیه آنها بالاتر می‌رود و این موجب ایجاد یک روند صعودی در سهام قیمت این شرکت ها می‌شود و نکته بعد این است که اگر این چرخه‌ی رشد قیمت ارز در ادامه نیز افزایشی باشد و متوقف نشود کلیه این تاثیرات در قیمت ها در کمتر از یک ماه و در برخی بازار ها در مدت یک تا دو روزه اثرات قابل توجهی می‌گذارد.

نتیجه گیری

در نهایت می‌خواهیم به این نتیجه برسیم که بدون تحلیل بازار ارز شما در تحلیل هیچ بازار دیگری موفق نخواهید بود چون کلیه بازارها و کسب کاری که شما در آن مشغول به کار هستین مستقیم و غیرمستقیم از بازار ارز فرمان می‌گیرند و هر گونه تغییراتی در نرخ ارز می‌تواند موجب رشد و یا رکود در دیگر بازارها بشود.

منبع : گروه اقتصادی اول بورس