پدیده حباب قیمتی در بازارها

پدیده حباب قیمتی در بازارها

قطعاً عباراتی همچون حباب ‌قیمت، حباب سکه، حباب بورس و… را شنیده‌اید. اما ممکن است مفهوم این عبارت را ندانید. برای درک بیشتر این موضوعات تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

حباب قیمت چیست؟

اختلاف بین ارزش واقعی یک کالا با قیمت معامله‌ای آن در بازار نقدی را حباب قیمت می‌گویند. زیرا انتخاب ارزش واقعی، کار سختی است. معمولاً بعد از افت ناگهانی قیمت یا به اصطلاح (ترکیدن حباب) متوجه هویت حباب می‌شوند. بر این اساس موقتی بودن، ویژگی بارز حباب است.

نحوه شکل‌گیری حباب قیمت

علت حداکثرسازی سود و حداقل‌سازی زیان در سرمایه‌گذاری، از ملاک‌های مهم تصمیم‌گیری و موثر بر جنبش سرمایه‌داران در بازارهای مالی زمینه هستند؛ ولی در برخی مواقع رفتاری اتفاق می‌افتد که به هیچ عنوان مطابق مبانی بنیادی حاکم بر بازار سهام نمی‌باشد.

در این حالت حرکت دسته جمعی و دفعی سرمایه‌گذاران برای خرید یا فروش سهام در بورس می‌تواند قیمت سهام را بدون هیچ نوع توجیه اقتصادی و منطقی متاثر سازد. این پدیده در بازارهای مالی اصطلاحاً به پدیده حباب قیمتی در بازارها یا price bubble  معروف است.

علل رخ دادن حباب

علت‌های متعددی برای رخ دادن حباب قیمتی ذکر شده است که مهم‌ترین آن‌ها، نقدینگی شناخته شده است. یعنی در یک دوره زمانی، نقدینگی مردم افزایش می‌یابد و سپس در بعضی از بازارها هم تقاضا گسترش می‌یابد. از سوی دیگر امکان ترویج عرضه در کوتاه مدت ممکن نبوده است و این محدودیت سبب ایجاد تورم و حباب اقتصادی می‌شود.

از عوامل دیگر رخ دادن حباب می‌توان به (تئوری احمق بزرگتر) اشاره نمود. در این تئوری افراد با آگاهی نسبت به ارزش تخمینی واقعی یک دارایی، با این امید که بتوانند آن را دوباره با قیمت بالاتر به فروش برسانند، آن را با ارزش بالاتری می‌خرند. این کلاف آنقدر ادامه پیدا می‌کند تا دیگر خریداری با قیمت بالاتر وجود نداشته باشد و در آخر حباب ایجاد شده، از بین خواهد رفت و دارایی گفته شده دچار کاهش قیمت خواهد شد.

بررسی نرخ افزایش قیمت سهامی خاص و یا کالا در دوره‌های زمانی کوتاه مدت یا بلند مدت، علت دیگری است که برخی از سرمایه‌گذاران به آن می‌پردازند. در نتیجه با درنظر گرفتن این نرخ،‌ دارایی‌هایی ولو با ارزش بیشتر و غیر واقعی آن خریداری می‌کنند تا در آینده پس از افزایش قیمت پیش‌بینی شده، بتوانند دارایی خریداری شده را با سود بالاتری بفروشند یا اینکه حداقل سرمایه آنها همگام با تورم ارزش خود را حفظ کند. مشخص نبودن علت‌های تعیین نرخ، مشکل بارز این روش می‌باشد؛ به تعبیری هنگامی که ارزش یک دارایی رشد می‌کند؛ مجموعه‌ای از علت‌ها و رویدادهای اقتصادی موجب تعیین نرخ می‌شود. آشکار است که این عوامل و رویدادها با گذشت زمان دچار تغییر خواهند شد و در نهایت نرخ نام برده نیز شامل تغییرات می‌شود.

علت دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، (تفکر توده‌ای) است. تفکر توده ای سبب می‌شود که بیشتر افراد جامعه با علم به نادرست بودن کاری دست به آن بزنند؛ زیرا افراد دیگر آن عمل را انجام داده‌اند. شاید این مورد برای‌ شما مسخره به نظر آید، اما در عمل می‌توان گسترش آن را در رویدادهای مختلف جامعه مشاهده کرد. در بازار اقتصادی هم بارها سرمایه‌گذاری‌های اشتباهی به وسیله توده‌ای از مردم بر روی کالایی خاص، سهام شرکت و … انجام شده و در آخر منجر به خسارات جبران ناپذیری برای سرمایه گذاران گردیده است. اغلب سرمایه‌گذاران هم اعلام کردند که تنها دلیل آن‌ها برای پیوستن به بازار نام برده هجوم افراد و جو حاکم بر جامعه بوده و دلایل منطقی نظیر تحقیقات بازار، بررسی اخبار درست و از این گونه وجود نداشته است.

حباب در بازار سرمایه

قیمت در کلیه بازارهای مالی یک چیز مشخص است. هنگامی که قیمت سهام فراتر از ارزش اصلی آن فاصله بگیرد، در تعبیر می‌گویند حباب تشکیل شده است. به عنوان مثال تصور کنید که قیمت خودرو در کارخانه ۱۰۰ میلیون و در بازار آزاد ۱۳۰ میلیون تومان است؛ این اختلاف قیمت را حباب می‌گویند. مفهوم حباب در بورس نیز فراتر از زمان افزایش ناگهانی و غیرمنطقی ارزش سهام بعضی شرکت‌های بورسی شنیده می‌شود. اصولاً حباب‌ها بعد از یک رشد ناگهانی، در نهایت با کوچکترین ضربه‌ای می‌شکنند و قالب آن‌ها از بین می‌رود.

حباب منفی

نمونه دیگری از حباب در بازار سرمایه، حباب منفی می‌باشد؛ این مسئله در روندهای نزولی ایجاد می‌شود و در حقیقت هنگامی که قیمت فعلی سهام از ارزش اصلی خود کمتر باشد، در اصطلاح می‌گویند که حباب منفی صورت گرفته است. در بازار بورس، حباب منفی توجیه اقتصادی ندارد و به دلیل جو روانی و انتظارات غیر فنی به وجود می‌آید.

جمع‌بندی

واژه‌ی حباب به گوش سهامداران بورس ایران و فعالان در بازار طلا بسیار آشنا است. زمانی که عرضه یا تقاضا در بازار بورس به شکل غیرمنطقی افزایش می‌یابد؛ حباب و معاملات سهام با فاصله زیادی از ارزش اصلی آن ایجاد می‌شود. این شرایط بیشتر در اثر رفتار گله‌ای سهامداران صورت می‌گیرد. نوسانات در بازار بورس همیشه بوده و خواهد بود. در صورتیکه بخواهیم به این امر بیش از حد توجه نماییم، ممکن است موقعیت‌های بهتر و مناسب را از دست بدهیم. تحلیل‌های کارشناسان را باید در اولویت بالاتری قرار دهیم و به اخبار بی‌‌اساس دلالان توجه نکنیم. با آموزش شناخت بازار، سودهای واقعی را می‌توان از حباب تشخیص داد؛ و به شما کمک می‌کند که سرمایه‌گذاری عقلانی را انجام دهید و از گرفتن سودهای واقعی لذت ببرید. در نهایت از همراهی شما عزیزان تا پایان این مقاله سپاسگزاریم.

منبع: سایت اول بورس