شاخص بازار اول بورس و فرق آن با شاخص دوم بازار

در این مقاله به بررسی و مقایسه شاخص اول و دوم بازار بورس و تفاوت هایی که با هم دارند می‌پردازیم. برای درک بازار اولیه و ثانویه کافیست بدانید که بازار اول یا اولیه جایی است که سهام شرکت ها برای اولین بار عرضه یا اراءه می شود که به آن اصطلاحا عرض اولیه یا IPO می‌گویند و بازار دوم نیست همان بازار دادستد عادی بورس است که بر اساس طرفین عرضه و تقاضا سهام شرکت‌ّادر این بازار  روزانه مبادله می‌شود.

 

شاخص بازار به زبان ساده

به زبان ساده باید بگوییم که شاخص معیاری برای اندازه گیری است، در واقع میانگین ارزش چند چیز مرتبط با یکدیگر بر حسب فاصله زمانی و مجموعه متغیرهای  که از یک نوع است و باید گفت شاخص می‌تواند نشان دهنده‌ی سطح عمومی یک چیز از پیش تعیین شده باشد.

 

شاخص بازار بورس

در بورس شاخص‌های زیادی تعریف شده است . وضعیت بازار بورس بر اساس هر کدام از این شاخص‌ها توصیف می‌شود. اعداد هر شاخص بورس بر اساس فرمول مربوط به خود تعیین می‌شود. بورس اوراق بهادار تهران ۸ شاخص مهم را در معاملات بازار بورس به کار برده است این شاخصه‌ها عبارت‌اند از شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی tedix ،‌شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار سرمایه که برای نمایش بازدهی بخش ها و صنایع مختلف بازار این شاخص‌ها را طراحی کرده اند.

 

شاخص بازار اول و بازار دوم بورس

اما برای توضیح شاخص بازار اول بورس این طور می‌توانیم عنوان کنیم که در بورس اوراق بهادار تهران کلیه شرکت‌های بورسی بر اساس تعداد سهام‌داران، میزان سرمایه ثبتی شرکت، وضعیت سود آوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و بسیاری موارد دیگر دسته بندی می‌شود. این دسته بندی‌ها در بازار بورس نشان دهنده‌ی بازار شرکت‌های کوچک و بزرگ است، در میان شرکت‌ها هر کدام که شرایط بهتری از نظر سرمایه و تعداد سهام نسبت به دیگر شرکت‌های بازار سرمایه داشته باشند، در بازار اول هستند و مابقی شرکت‌ها در بازار دوم می‌روند.

 

 

تفاوت تابلوی اصلی و تابلوی فرعی بازار اول بورس

برای درک ساده این موضوع باید بدانید که تنها فرق شرکت های واقع در تابلوی اصلی و فرعی بازار اول بورس و همچنین شرکت های واقع در بازار بورس و شرکت های فرابورس تفاوت در حداقل سرمایه ثبتی، حداقل سهام شناور و حداقل تعداد سهامداران شرکت است. البته شرایط دیگری نیز وجود دارد که اصلی ترین عمده تفاوت این تابلوها در این سه مورد  است. برای درک کلی تفاوت تابلوی اصلی و فرعی بازار اول بورس و فرق آن با بازار دوم و بازار فرابورس می‌توانید از جدول زیر استفاده نمایید.

 

مقایسه شاخص بازار اول بورس و بازار دوم بورس

بر اساس دانشی که تا کنون به دست آوردیم می‌توان گفت شاخص بازار اول شامل شرکت های بزرگتر و شاخص بازار دوم شامل شرکت های کوچکتر می‌باشد یعنی شرکت‌هایی که میزان سرمایه و سهامی که در اختیار مردم قرار داده‌اند از وضعیت بهتری برخوردار است در بازار اول بورس تهران و شرکت‌های دیگر که شرایط ضعیف‌تر یا سرمایه ثبتی کمتری دارند در بازار دوم بورس تهران قرار می‌گیرند. همان طور که عنوان کردیم در بورس اوراق بهادار تهران شاخص‌های متفاوتی برای ارزیابی و بررسی بازار به کار برده می‌شود. سازمان بورس اوراق بهادار تهران قبول کرده است که در بازار بورس بر اساس مقدار سود دهی، درصد شناوری، تعداد سهام و… شرکت‌ها را در دوسته شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم تقسیم بندی کند. اگر ما شاخص قیمت شرکت ها در بازار دوم را محاسبه کنیم، شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم به دست می‌آید. اگر شاخص کل بازار دوم با سرعت بیشتری زیاد شود مشخص می‌کند که رشد در بازار دوم بیشتر از بازار اول در آن روز معاملاتی بوده است و در شرکت‌های کوچک مربوط به بازار دوم خرید و فروش بیشتری انجام شده است یا بعبارتی در آن روز معاملاتی این شرکت ها بیشتر مورد توجه سهامداران حقیقی قرار گرفته‌اند.

در قسمت‌های قبل دانستیم که شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری و شرایط اولیه بهتری دارند در بازار اول قرار دارند. با شاخص بازار اول می‌توانیم به صورت روزانه میانگین ضرر یا سود شرکت‌های اصلی و بزرگ بازار بورس را به دست آوریم. کلیه شرکت‌های که در بازار اول قرار داده شده‌اند به دو دسته‌ی تابلو اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. در تابلوی اصلی یا منتخب بورس اوراق بهادار تهران می‌توانیم بیشتر اطلاعات در مورد شاخص کل، نمادهای پرتراکنش، تعداد معاملات، حجم و ارزش معاملات را مشاهده کنیم و در تابلوی فرعی بازار می‌توانیم قیمتهای پایانی و آخرین قیمت معامله شدن سهم شرکت‌ها و سفارش‌های خرید حقیقی و حقوقی ها را بررسی کنیم. جالب است بدانید بر خلاف تصور عده‌ای گاهی وقت‌ها، شاخص بازار دوم از نظر رشد شرایط بهتر و معاملات بیشتری دارد. این نشان می‌دهد که محبوبیت بازار دوم در بین سرمایه‌گذاران بیشتر است. در مقایسه بازار اول با بازار دوم بورس می‌توان گفت که سهام شرکت‌های‌ قرار گرفته در بازار اول از لحاظ بنیادی و قابلیت نقد شوندگی، در اولویت ‌هستند نسبت به سهم شرکت‌های قرار گرفته در بازار دوم بورس.

 

نتیجه گیری

در یک جمله بخواهیم شاخص بازار اول را توضیح دهیم باید گفت تمامی شرکت‌های بزرگ که نسبت به دیگر شرکت‌ها شرایط و سرمایه بهتری دارنددر بازار اول و به طبع در شاخص بازار اول قرار می‌گیرند.

شرکت‌های کوچک‌تر با تعداد سهام و سرمایه کمتر در بازار دوم و به طبع شاخص بازار دوم قرار می‌گیرند.

از نظر تاثیر گذاری بر شاخص کل بورس شاخص بازار اول به نسبت شاخص بازار دوم قدرت و تاثیر بیشتری دارد. البته این حالت کلی است و استثناهایی نیز وجود دارد. به عنوان مثال اگر در روزی توجه بازار به سمت سهام شرکت‌های کوچکتر باشد و سهام شرکت های بزرگتر توسط سهامداران حقیقی یا بازیگران اصلی این شرکت ها زیاد دست به دست نشود، شاخص بازار دوم در آن روز می تواند اثرات بیشتری بر میانگین عددی و درصدی شاخص کل بورس بگذارد. همچین در مقایسه با شرکت‌های بورسی، شرکت فرا‌بورس شرایط و قوانین ساده‌تری  دارد. به طوری که هر تعداد از  شرکت‌هایی که شرایط رفتن به بازار اصلی بورس اوراق بهادار را ندارند می‌توانند به بازار فرا‌بورس بروند. همچنین منفی یا مثبت شدن شاخص بازار اول و بازار دوم تاثیر مستقیم بر جهت‌گیری نهایی شاخص کل بازار بورس دارد.

 

منبع: اول بورس