مقالات
درس هایی از بحران مالی سال ۲۰۰۸
مهر
دسترسی سریع
درس‌هایی از بحران مالی سال ۲۰۰۸
بدترین فاجعه‌ی اقتصادی، بحران مالی سال ۲۰۰۸ بود. این بحران بعد از رکود سال ۱۹۲۹ گریبان آمریکا و اغلب کشورهای دنیا را گرفت. در آن زمان بانک مرکزی و وزارت خزانه داری ایالات‌متحده آمریکا، تلاش‌های بسیاری را برای جلوگیری از وقوع این بحران کردند. اما این تلاش‌ها بی ثمر ماند و در نهایت بحران رخ داد و منجر به وقوع دوره رکود بزرگ مالی Great Recession شد. رسانه‌های زیادی در آن زمان از زوایای گوناگون این بحران را مورد بررسی قرار دادند. در ادامه قصد داریم درس‌هایی از بحران مالی سال ۲۰۰۸ را بررسی نماییم. با ما همراه باشید. کاهش شدید قیمت مسکن در آمریکا و افزایش تعداد بی خانمان ها و نابود شدن بنیان مالی اکثر خانوارها باعث شد که سهام شرکت ها و صندوق‌های مسکن نیز با کمبود شدید منابع مالی مواجه شوند.
کمیسیون ملی به منظور بررسی بحران مالی سال ۲۰۰۸، در ایالات متحده آمریکا تشکیل شد. این کمیسیون آزاد که به وسیله اعضای کنگره انتخاب شدند، مشمول ده نفر از کارشناسان حاذق در حوزه املاک، اقتصاد، مالی، مقرارت بازار، بانکداری و حمایت از مصرف‌کنندگان بودند. بعد از مطالعه میلیون‌ها صفحه مستندات مرتبط، گفتگو با بیش از ۷۰۰ نفر از شاهدها، برگزاری ۱۹ روز برنامه برای شنیدن نظرات همه در نیویورک، واشنگتن دی‌سی و مکان‌هایی که به شدت از بحران آسیب دیده بودند و همچنین دیگر کارهای لازم برای کنترل این بحران را این کمسیون در دستور کار خود قرار داده بود.
دلایل اصلی ظهور بحران مالی سال ۲۰۰۸
۱. اجرای سیاست‌های مالی آمریکا در رونق کاذب بازار مسکن مثل کاهش نرخ بهره بانکی
۲. اعطای وام های رهنی پر خطر در حجم وسیع
۳. ابداعات و نوآوری های مالی در معاملات وام‌ّای رهنی
۴. ضعف سیاست‌های پولی فدرال رزرو ( بانک مرکزی آمریکا)
۵. عملکرد ضعیف سیستم‌های نظارتی در بازار مشتقات
۶. دیگر فسادهای مالی و اداری
نتایج بررسی‌های کمیسیون بحران مالی ۲۰۰۸
- امکان پیشگیری از وقوع این بحران مالی با اجرای سیاست‌های مالی درست وجود داشته است.
- عامل ویرانگری در برابر ثبات بازارهای مالی، ضعف‌های بسیار زیاد در تنظیم‌گری و نظارت مالی بوده است.
- یکی از علت‌های کلیدی در بروز این بحران، ضعف‌های فراوان در مدیریت شرکتی و مدیریت ریسک نهادهای مالی که از نظر سیستمی بسیار اهمیت دارند، بوده است.
- دولت به درستی برای این بحران مالی آماده نشده بود و عکس‌العمل‌های ناسازگار آن موجب افزایش واهمه و بی اعتمادی در بازارهای مالی شد.
- مورد دیگر قرض بیش از حد، سرمایه‌گذاری‌های ریسکی و همچنین عدم شفافیت، سبب حرکت نظام مالی به سوی بحران شد.
- وقوع شکست سیستمایک در زمینه پاسخگویی و اصول اخلاقی
- سقوط استاندارد وام‌های رهنی و اوراق بهادارسازی رهنی سبب ایجاد و تعریض شعله‌های بحران مالی شده بود.
- ابزارهای دیفرانسیل فرا بورس over-the-counter derivatives نقش زیادی در بحران داشته‌اند. همچنین یکی از عوامل اساسی در بحران مالی، شکست شرکت‌های اعتبارسنجی بوده است.
درس‌های بحران مالی ۲۰۰۸ برای سرمایه گذاران
پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، نظام سرمایه‌داری مجدداً خود را زنده کرد و اقتصاد جهانی روز به روز در حال پیشرفت اوضاع خود است. با این حال ما با بررسی این بحران‌ها در واقع قصد داریم تا از فجایع بعدی جلوگیری نماییم.
پس از بحران مالی ۲۰۰۸ مردم شروع به پرسش درباره مسائلی که در مدت زمانی بسیار طولانی آن‌ها را مطرح نکرده بودند، کردند. کنگره آمریکا درباره احیا مقرراتی که از دهه ۱۹۳۰ آن را پیگیری نکرده بود، گفت‌وگو کرد. موضوعاتی در رابطه با گذاشتن قوانین برای صندوق‌های پوششی و صندوق‌های دارایی‌های شخصی به میان آمده بود و مردم با صدها عقیده تازه برای ثبات بخشیدن به نظام مالی روبه‌رو شدند، از قرار دادن مالیات‌های خرد روی تراکنش‌های مالی تا جدا شدن از بانک‌هایی که به نظر تا حدی بزرگ هستند که شکست نمی‌خورند.
رشد نابرابری حاصل بحران ۲۰۰۸ آمریکا
در حین بحران مالی سال ۲۰۰۸ معزلی بزرگ و مهمتری بنام رشد نابرابری به وجود آمد. پس از جنگ جهانی دوم سال‌های زیادی، اقتصاد در حال رشد و رشد دولت‌ها، فاصله میان ثروتمندان و فقیران را هر روز کمتر از پیش می‌کرد؛ ولی این شکاف از ابتدای سال ۱۹۸۰ دوباره بیشتر شد. مردم پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ به این نکته توجه کرده بودند.
نهضت اشغال وال‌استریت بر ضد ثروت زیادی ایجاد شد؛ که در دست ۱ درصد از افراد جامعه آمریکا قرار داشت و همچنان بحث‌های بی‌پایان در رابطه با از بین رفتن طبقه متوسط و اینکه چطور درآمد ده درصد پایین جامعه آمریکا از سال ۱۹۷۰هیچ تغییری نکرده است، ادامه داشت.
نتیجه گیری
سال هاست که بازار سرمایه در آمریکا، اروپا و بسیاری از کشورهای آسیایی به صورت یکپارچه شده است، از این رو اگر در یکی از این مراکز بحران مالی رخ دهد به سرعت اثر خود را بر سایر مراکز مستقر در دیگر کشورها نیز می‌گذارد. در نهایت تاریخ سرمایه‌داری در سال ۲۰۰۸ توانست ۲ مورد را برای ما واضح می‌کند: اول اینکه همچنان ناپایداری در نظام سرمایه‌داری وجود خواهد داشت و دوم اینکه نظام سرمایه‌داری همیشه می‌داند که چگونه باید تغییر کند.
منبع: اول بورس
