بورس و بازارهای مالی
عمق بازار و کاربرد آن
فروردین
دسترسی سریع
در این مقاله به بررسی اصطلاح عمق بازار میپردازیم. ویژگی رصد کردن عمق بازار به راحتی میتواند میزان عرضه و تقاضای موجود در بازار بورس را در قیمت‌های متفاوت که خریداران و فروشندگان در لحظه ثبت میکنند را به ما نشان دهد. به عبارت دیگر عمق بازار عبارت است از مقدار سفارش‌های ثبت شده برای خرید یا فروش یک سهم در قیمت‌های مختلف. یکی از ویژگی های مهم بالا رفتن عمق بازار میتواند نقد شوندگی بهتر و روانتر سرمایه افراد معامله گر در بازار باشد. این اهرمی است که افرادی که سرمایه های کلان‌تر نیز دارند به راحتی با دیدن ارزش معاملات یک سهم خاص از سایت Tsetmc.com میتوانند با خیال راحت از اینکه نقد شوندگی سرمایه آنها به مشکلی نمیخورد، وارد یک سهم بشوند. معاملات در بازار عمیق با سرعت بالا انجام میشود و این یک فاکتور مهم در جذابیت بازار میباشد.
دیدن عمق بازار چه سودی برای ما میتواند داشته باشد؟
در اینجا لازم است نکته مهمی را به شما بگوییم که شاید سال‌ها از دید یا توان فعالان و معامله‌گران بازار بورس خارج بوده است و آن ویژگی زیر سفارش ها یا همان بحث زیر اوردرها (Under orders) میباشد. همانطور که میدانید در سال‌های قبل شما نهایتا تا سه ردیف در جهت تقاضا یا خرید و سه ردیف در جهت عرضه یا فروش را میتوانستید رصد کنید. در اینجا یکی از کارهایی که مثلا حقوقی ها یا بازیگردان های یک سهم میتوانند به راحتی بکنند چون دسترسی به عمق بازار و سطوح عرضه و تقاضا را داشتند میان در یک سهم خاص که ارزنده میباشد اوردر یا سفارش ترس بگذارند که در سه تا پنج ردیف برای کدهای حقیقی بازار قابل رویت است و بعد با سنگین کردن صف فروش حاصل از ترس ایجاد شده توسط کدهای حقیقی بیایند با کدهای دیگر خودشان از ستون تقاضا کم کم سهم را در قیمت پایین جمع کنند و به اصطلاح سهام ارزنده را در قیمت بسیار پایین از دست کدهای حقیقی موجود در بازار خارج بکنند. حال شما فرض کنید این سفارش‌های دو طرف عرضه و تقاضا تا 20 ردیف باز باشد و کلیه معامله گران در لحظه به آن دسترسی داشته باشند. اینجا یکی از سودهایی که برای کدهای حقیقی موجود در بازار دارد این است که دیگه با مشاهده سه ردیف مثلا صف فروش براحتی گول نمیخورند چون تا 20 ردیف را دسترسی رویت دارند و اگر هم حقوقی سهم یا افرادی بخواهند در سهم بازی ایی را شروع بکنند کارشان بسیار سخت میشود و با منابع مالی قبلی خود نمی‌توانند به اهداف خود در بالا یا پایین بردن قیمت سهم برسند. نکته دوم یا مزیت دومی که اینکار دارد میتواند این باشد که گذاشتن صف خرید یا صف فروش توسط حقوقی‌های بزرگ یک سهم تا سه ردیف بسیار آسانتر از این است که بخواهند مثلا 20 تا 30 ردیف اوردر ترس یا حمایتی بزارن و بعد بخوان کنسل کنن و از صف مثلا فروش خارج بشن و به صف خرید بپیوندند. چون در این حالت براحتی می‌توان قدرت سفارش‌های هر طرف تقاضا را دید و اگر کدهایی بخواهند از صف فروش به صف خرید یا از صف خرید به فروش در حجم بالا منتقل شوند تا جهت قیمتی سهم را تغییر بدهند، می‌توان در لحظه آن را مشاهده کرد و تصمیم بهتری برای ماندن یا خروج از سهم گرفت.
این نکته را هم بهتر است یاد آور شویم دسترسی عمق بازار برای بازار ارزهای دیجیتال هم میتواند بسیار مفید باشد و تنها مختص به بورس ایران نمی‌باشد. در بازار بورس تهران حقوقی های بزرگ و بازارگردان‌ها عمق بازار را دستکاری میکنند و در بازار ارزهای دیجیتال این کار را نهنگ‌های بازار میتوانند انجام بدهند. یعنی فرد یا افرادی که به میزان خیلی زیادی از یک ارز را در کیف پول یا ولت‌های خود نگهداری میکنند.
نمودار عمق بازار
به حالتی که روی نمودار قیمت سهم قسمت عرضه و تقاضا مشخص می شود یعنی به عنوان مثال یک سمت کف حمایتی یا کف فروش شکل میگیرد و از آن نقطه سهم شروع به رشد میکند به این حالت که روی نمودار سهم ایجاد میشود اصطلاحا نمودار عمق بازار سهم میگویند. نوعی دیگر از تعریف نمودار عمق بازار سفارشات خرید و فروشی هستند که ثبت شده اند ولی هنوز انجام نشده‌اند که در این حال روی نمودار یک دره یا قله ایجاد میشود که پایین ترین قسمت آن در حقیقت عمق بازار سهم را به ما روی نمودار نشان میدهد. در بازار ارزهای دیجیتال اصطلاح Depth of Market یا DOM بیانگر همین نمودار عمق بازار میباشد.
دسترسی به عمق بازار
در ابتدا دسترسی به عمق بازار در بازار بورس تهران فقط مختص به شرکت های خاصی همچون شرکت‌های دارای مجور پردازش اطلاعات مالی بوده است. بعنوان مثال یکی از این شرکتها گروه پردازش اطلاعات مالی مبنا میباشد که وظیفه پردازش و تحلیل داده ها و اطلاعات مالی و بورسی شرکتها را بر عهده دارد. در فروردین سال 1401 دولت تصمیم گرفته برای شفاف سازی بیشتر دسترسی دیدن عمق بازار تا 20 ردیف در جهت عرضه و تقاضا را به کلیه افراد دارای کد بورسی بدهد. امیدواریم با شفاف سازی بهتر بازار سرمایه ایران کمک خوبی به تشویق دیگر سرمایه ها برای ورود به این بازار بشود و همه بتوانند از منافع این تصمیمات بهره ببرند.
منبع:
سایت اول بورس
